NOWA PRZESTRZEŃ MIEJSKA – Idea Drogi do Wolności (fragmenty opracowania konkursowego, autorzy: Restudio, zespół: Maciej Jacaszek, Wojciech Helman, Roland Kwaśny, Piotr Karaś, Zuzanna Szmidt)
Według założeń projektowych Droga do Wolności ma być dostępną, zrozumiałą, przyjazną przestrzenią miejską dla każdego. Droga nie ma zobowiązywać, pouczać czy niczego wymagać. Ma pozwalać każdemu czuć się tutaj swobodnie, zgodnie z zasadą osobistej wolności tak jak ją każdy pojmuje.
Droga mówi do swojego użytkownika. W sposób nieoczywisty, głosem delikatnym; pozwala odkrywać siebie, swoje znaczenia, swoje narracje, zafrapowanym odkrywcom. Pozwala się tworzyć, kształtować, definiować i zmieniać te definicje w dowolny sposób.
Mimo zagęszczenia na obszarze projektowanym miejsc o znaczeniu historycznym powyższe założenie przyjęto jako nadrzędne. Budynki historyczne jak np.: Sala BHP, Brama nr.2 , Plac Solidarności zostały włączone do narracji DW, ale wszystko zostało podporządkowane zasadzie szukania pewnego rodzaju indywidualnej interpretacji czym dla każdego z nas jest wolność. Tworzona jest przestrzeń, która będzie podbudową, pretekstem dla własnych poszukiwań wolności.
Wolność negatywna czyli „wolność od” pewnego przymusu np. ze strony wszelkich totalitaryzmów jest ważnym , ale jedynie wycinkiem tego czym jest wolność. Wydaje się , że bardziej naturalna i przypisana człowieczeństwu jest wolność pozytywna czyli „ wolność do” rzeczywistej możliwości podejmowania niczym nie skrępowanych wyborów, swoboda . Możliwość działania lub nie działania, czynienia tego lub czegoś innego.
Pamiętając o tym, co było, ale i pamiętając, że fakty podlegają interpretacji pomimo szerokiej zgody na ich zasadnicze rozumienie, autorzy starają się dopełnić pewne elementy Placu Solidarności, nie tyle przez dopisanie treści, ale dopełnienie zasad jego kształtowania, rysunku i skojarzeń, podporządkowując się jego wyrazistej wymowie i symbolice. Autorzy dodają elementy pozytywnych aspektów wolności, „wolności do”, które wydają się nieskończenie pojemne.
MAŁA ARCHITEKTURA – Elementy przestrzenne na DW
Aby przestrzeń miejska byłą żywa należy wprowadzać do niej różnorodne , elementy z pogranicza dziedziny sztuki i architektury Proponujemy przykładowe miejsca lokalizacji artefaktów stoczniowych, autentycznych, oraz ukształtowanych na nowo przez artystów. Przykładowe inspiracje wskazano poniżej. Proponujemy wprowadzenie akcentów związanych z wodą: pola z wodą (głębokości np. 5cm z wodą płynącą w obiegu zamkniętym), fontanny, zdroje itp. oraz wysepki z zielenią niską i wysoką częściowo zachowaną. Wszystkie miejsca i elementy podporządkowane zostały linearnemu kształtowaniu posadzki DW. Postuluje się zachowanie żurawi stoczniowych i zapewnienie możliwości ich poruszania się po istniejących torowiskach, zachowanie istniejącego toru kolejowego na moście pływającym i prowadzącym wzdłuż nabrzeża placu Wisły oraz torowiska w ul. Narzędziowców i odsłonięcie istniejącego bruku stoczniowego w tym miejscu.
Proponuje się wprowadzenie w przestrzeń Drogi rzeźby miejskiej, oraz poszerzenie przestrzeni wystawowej festiwalu „Alternativa” i Instytutu Sztuki „Wyspa” o przestrzeń DW i Placu Wisły a także różnego rodzaju tymczasowych instalacji przestrzennych wykonanych przez np zaproszonych artystów wykorzystujących żywioły takie jak np.: wiatr , ogień , światło, dźwięk..
DW powinna stać się dynamiczną , zmieniająca się przestrzenią wolności dla różnorodnych działań artystycznych w różnych jej miejscach.
SALA BHP
Ważnym miejscem na DW jest Sala BHP .Historycznie stanowi ona symbol Sierpnia ’80 i przełomu. Schowane w głębi budynku, małe wejście nie zachęca do korzystania z obiektu. Dlatego autorzy starają się to zmienić i wciągnąć go w narrację DW poprzez znacznie większe otwarcie budynku, uczynienie go przestrzenią półotwartą, bardziej przyjazną dla odwiedzających, przez którą intuicyjnie swobodnie przechodzi się idąc DW. Z zastrzeżeniem, że nie łamie to statusu zabytku.
Powyższy efekt można uzyskać poprzez wprowadzenie wielkogabarytowych przeszkleń w miejscach nisz , w krótszym boku Sali oraz wymianę bocznych otworów okiennych na bardziej ażurowe ,a być może nawet otwory drzwiowe, które powinny być otwarte. Ponadto można rozważyć wprowadzenie faktury, podziałów i rodzaju posadzki jaka występuje na DW do wnętrza historycznej Sali BHP.
Tak ukształtowana bryła Sali BHP wraz z otoczeniem może stać się również rodzajem sceny teatralnej, scenografii dla różnego rodzaju mityngów, przedstawień np.: teatrów ulicznych itp.
NOWOCZESNA NADRZECZNA DZIELNICA
Podkreślić należy, że głównym celem budowy Drogi jest zintegrowanie atrakcyjnych terenów nadrzecznych z miastem. Bez kontynuacji tej inwestycji w postaci budowy marin i przystani wodnych, promenad pieszych i nadwodnych ścieżek rowerowych , wielofunkcyjnych placów z nowoczesną , indywidualnie zaprojektowaną małą architekturą, powodzenie tego ogromnego przedsięwzięcia stoi pod znakiem zapytania. Gwarantem sukcesu miasta jest skoordynowany projekt rewitalizacji całej postoczniowej dzielnicy , wraz odrestaurowaniem i adaptacją dawnych hal przemysłowych, budową nowoczesnej architektury i wyeksponowaniem jak największej ilości artefaktów stoczniowych.
